انواع پروفایل (شکل ساختاری) مقره ها

جرقه ناشی از ولتاژ های ضربه ای برای مقره ها از طریق اندازه فاصله بین الکترودهای
(فشار قوی زمین) آن مورد بررسی و محاسبه قرار می گیرد. این فاصله، قوس خشک
نامیده می شود.
رطوبت اثر کمی در مقدار موج ولتاژ جرقه ناشی از صاعقه دارد. فرآیند جرقه و میزان
ولتاژ جرقه تحت شرایطی که آلودگی بر سطح مقره ها وجود دارد به فاصله خزشی
مقره ها بستگی دارد. اگر مواد عایقی مقره ها در طی دوره کاریشان اصلاح یا نگهداری
نگردند، ناچار مشخصات الکتریکی آنها مانند ولتاژ ایستادگی جرقه در حالت تر ئ خشک
و ولتاژ ضربه صاعقه و کلید زنی توسط فاصله قوس خشک تعریف و مورد بررسی قرار
می گیرد. تجربه های زیادی ثابت کرده است که شکل ساختاری مقره ها در عملکرد آنها
تحت شرایط محیطی آلوده تأثیر اساسی دارد. معمولاً برای دو هدف افزایش فاصله
خزشی و خشک نگاه داشتن قسمتهای بیشتری از سطوح مقره ها، آنها را با اشکال
مختلفی طراحی می کنند. بطوری که می توان گفت برای اطمینان از مناسب بودن
انتخاب مقره برای یک ناحیه خاص باید سه پارامتر سطح ولتاژی میزان و نوع آلودگی
منطقه و پروفایل مقره را مورد بررسی قرار داد. در این مورد به تجربیات میدانی و
بعضی نتایج تأیید شده در بخش 7 -4 مراجعه نمایید. شکل (18) انواع مختلفی از

پروفایل ها را برای مقره های پرسلینی و شیشه ای نشان می دهد. برای مقره های
کامپوزیتی چون الکترودهای میانی (در زنجیره مقره های پرسلینی) وجود ندارد می توان
براحتی با اشکال ساده به فاصله خزشی مورد نیاز دست یافت. مقره پرسلینی -Long
rod که عموماً در کشورهای اروپایی استفاده می گردد نیز بدلیل نداشتن الکترودهای
میانی از اشکال ساده ای در چترکها بدون پیچ و قوس در زیر آنها برخوردار است. فاصله
خزشی حفاظت شده به عنوان یک قاعده اصلی در کارکرد مقره محسوب می شود.
بنابراین سایز، شکل و نوع ساخت پروفایل مقره ها در کارکرد آنها بسیار موثر می
باشند.

پارامترهای مشخص کننده مقره های بی عیب
مقره ها بر اساس رفتاری که از آنها تحت شرایط آلودگی متفاوت بروز می یابد به
روشهای مختلفی طراحی می گردند. هنگامی که شدت آلودگی افزایش می یابد، یک راه
حل برای یافتن فاصله خزندگی تعریف شده، افزودن طول مقره به قسمتی که همان
مقطع چتر را حفظ کند، می باشد. این راه حل برای مناطق با آلودگی بالا، اقتصادی
نیوده و بنابراین مقره ها را با مقطع های متفاوت و مناسب برای آلودگی شدید طراحی
می کنند. این موضوع باعث تعریف ضرایب محدود کننده ای که در زیر تعریف می
گردند می شود:

– فاکتور خزشی .C.F
.C.F برابر Lt/St می باشد. بطوریکه Lt مشخص کننده کل فاصله خزندگی یک مقره
بوده و St کوتاهترین فاصله هوایی در خارج مقره (بدون در نظر گرفتن شاخکهای
هوایی) و بین قسمتهای فلزی که ولتاژ به آنها اعمال می گردد است. مقادیر قابل
توصیه برای ضریب فوق عبارتند از:
C.F.≤3/5 برای سطح الودگی | , ||

C.F.≤4 برای سطح الودگی ||| , IV
.C.F یک مفهوم تئوری و عملی داشته و برای کلیه مقره ها مورد استفاده قرار می
گیرد.

فاکتور پروفیل .P.F
.P.F به صورت نسبت بین فاصله خزندگی ساده به فاصله خزندگی واقعی که در
فاصله S (فاصله عمودی) بین دو نقطه مشابه از چترهای متوالی وجود دارد (L) تعریف
می گردد.
برای مقره های نشان داده شده در شکلهای شماره (22) و (24)
(4)

P.F پارامتری تجربی بوده و برای مقره های Cap & pin (شکل شماره 23) کاربردی
ندارد. در صورتی که مقدار .P.F یک مقره از مقادیر ذکر شده در بالا کمتر باشد، این
مقره باید تحت آزمایش قرار گرفته (شرایط شبیه محیط کاری) و عملکرد آن تست
گردد.

– اثر قطر مقره (ضریب Kd)
آزمایشهای مختلف نشان می دهد که عملکرد آلودگی مقره های اتکائی با افزایش قطر
متوسط آن کاهش می یابد. استاندارد IEC شماره 815 مقادیری را برای Kd پیشنهاد
نموده است که در جدول شماره (27) آمده است، این فاکتور باعث افزایش فاصله
خزندگی با توجه به مقدار متوسط قطر می شود.